فکر کردم میخوام برای این هفته ی خاص چیزی بنویسم. اما چیزی که در مورد" دا" قصد دارم اینجا بذارم هنوز تکمیل نشده . اینه که این قسمت از "بی وتن" رو میذارم. شاید فکر کنید بی ارتباطه اما به نظر من نگاه امیرخانی به جنگ یک نگاه تازه و قابل ستایشه . البته خیلی ها فکر میکنند این کتاب نسبت به "من او" یا "ناصر ارمنی" ضعیفتره اما من فکر میکنم برای یک نویسنده ی 34-35 ساله یک اثر قابل دفاعه.

ارمیا و روح همرزم شهیدش سهراب تهران چی ، توی یک دیسکو ریسکو وسط منهتن نشستن و دارند گپ میزنن. جمله هایی که در پی می اید گفته های سهراب است. جمعی پیاده ی گردان لات ها، با لنگ گل گردنش، شهید مورخ سال شصت و هفت. روز اخر جنگ:

توی زندگی یمان که مجال نشد بیایم ببینیم این طرف آب چه خبر است ، گفتیم حالا سر فرصت بییاییم یک آب وهوایی تازه کنیم . زندگی نبود که لامذهب! جبهه، جبهه ، جبهه ... .پاری وقت ها هم زورکی یه تکه مرخصی می چپاندند آن وسط کانه غذا گدایی های لشگر 10 . یکهو وسط کلی سیب زمینی می رسیدی به یه جسم گردالوی قهوه ایی . از خوشحالی از ته دل قیه می کشیدی که عاقبت یک تکه گوشت به ات رسیده اما همان را که به دهان می گذاشتی تازه می فهمیدی لیمو عمانی بوده ! مرخصی های ما هم همین شکلی بودند . فکر می کردیم مرخصی است ... .

می آمدیم تهران می رفتیم توی محل خودمان ، تا می خواستیم برویم سراغ بر و بچه ها ویک گل کوچک بزنیم بلد گوی مسجد"با نوای کاروان " آهنگران را می گذاشت " بار ببندید همرهان  کین قافله عزم کرب بلا دارد..." وما سر وته می کردیم وبرمی گشتیم جبهه . جبهه ، عملیات ، عملیات بعدی ، جبهه ، بعد می گفتیم این بار می رویم یه مرخصی مشدی ! از مرخصی قبلی درس می گرفتیم و برنامه می گذاشتیم که این دفعه اصلا طرف محله خودمان نرویم . دوباره باز تبلیغات مسجدش یک چیزی می گذارد ما هوایی می شویم ومی رویم جبهه.

مرخصی بعدی کلاس برداشتیم ،رفتیم بالا شهر ! نشستیم توی یک کافه خیلی مشدی! یک اب جو اسلامی، ماءالشعیر صفر درصد توی گیلاس برایم اورد. پرسید امر دیگری؟ گفتم خاک کف پاتم!  یارو پیش بندش را بالا زد و پاهایش را نگاه کرد. کف کرده بود. عین کف ماءالشعیر! رفت و نوار گیتار فلامنکو را عوض کرد. حکما خیال کرده بود من خوشم نیامد. موسیقی سنتی گذاشت. "همراه شو عزیز" شجریان !  تا گفت "همراه شو عزیز ،تنها نمان به درد" ما دوباره هوایی شدیم که برویم سراغ" درد مشترک" که "هرگز جدا جدا درمان نمی شود" . گیلاس را دو انگشتی بالا انداختیم و حساب یارو رو اخ کردیم و پریدیم تو اتوبوس و رفتیم راه اهن. قطار اهواز که با کارت بسیج بلیط نمی خواست... اینرا گفتم که بدانی حاجیت کافه  ی باکلاس میرفته است پیش ترها ها!

خلاصه بهت بگویم هیچوقت مرخصی از گلویمان پایین نرفت. هر با ک چیزی بهانه شد برگردیم جبهه. یک بار"با نوای کاروان" اهنگران، یک بار "همراه شو عزیز" شجریان ، یک بار "چارفصل" ویوالدی. این اخری ، قبل دفاع سراسری با "گل پری جون" بی کیفیت تاکسی هم هوایی شدیم و برگشتیم جبهه. زندگی نبود که ...

                             پی نوشت:

«لطفا اگه فکر میکنید امام خمینی فقط به ما یاد داد چطور بمیریم ویادمان نداد که چطور زندگی کنیم» ویا فکر میکنید «ما مسلمان ها همین یک کار را بلدیم که خودمان را جلوی توپ و تفنگ بگیریم وخودمان را شهید جا بزنیم » نظرتون را برام خصوصی بفرستید تا شاید من هم نظری اگر دارم بگویم و یک گپ دوستانه داشته باشیم. اصولا متنفرم از اینکه نظرها رو پس از تایید به نمایش بذارم.

* جمله ی اول از بی وتن امیرخانی( جمله ای که ارمیتا میگوید که امریکایی ها در مورد امام خمینی میگویند)

Biotan یا bivtan یا boyooten یا bi vatan . حالا هرکدوم رو خوندین بدونید درستش آخریه . یعنی: bi vatan .حالا اگه معنیش رو میخواید بدونید معنیش اگه اشتباه نکنم یه چیزایی تو مایه های بی رگ میشه.

این رمان تو ادامه رمان «ارمیا»ست که اگه اونو خونده باشید بهتره . وگرنه خیلی به هم ربط ندارن. حالا چرا دوباره از ارمیا استفاده شده خود آقای رضا امیرخانی تو متن کتاب اشاره کرده که:

«میان این همه آدم که یا داشتند نزول می گرفتند یا نزول می دادند یا داشتند رشوه می گرفتند یا می دادند یا می گرفتند یا می دادند گشتم و گشتم دنبال یک آدم معمولی و هیچ کسی را نیافتم. عاقبت مجبور شدم از کتاب اول م این ارمیا را بردارم و بیاورم.»

کل این رمان تو آمریکاس : منهتن . تو بعضی جاهای داستان ارمیا با یه شخصیت که یکی از دوستای شهیدشه صحبت میکنه به اسم سهراب. البته رفیق صمیمیش تو رمان «ارمیا» مصطفا بود. حالا چرا اینجا یا سهراب که فقط تو چند جای رمان « ارمیا» بود  صحبت میکنه من نمیدونم. اگه میدونین به منم بگین. بعضی جاها که سهراب با ارمیا صحبت میکنه حرفای جالبی می زنه . مثل این چند نمونه:

«همه ی ما را تلویزیون ساخت است! ما ایرانی ها به خاطر سریال مرد شش میلیون دلاری( علامت سجده ی واجبه) به امریکا اومدیم که خشی سجده کند به دلارهایش و حالا هم به خاطر سریال مردان آنجلس خوابیم و گفته ایم گور بابای هزار دستان! برای همین فردا حتا نمی توانیم وقتی تکیر و منکر پرسیدند « من امامک؟» ادای آهنگ سریال امام علی را در بیاوریم! داداش! »

«خوک گردن کلفتی دارد.برای همین نی تواند سرش را راحت حرکت دهد. خوک تنها حیوانی است که قادر به دیدن آسمان نیست. نه به خاطر گردن کلفت ش. و از همین رو نجس است. نه به خاطر ژنتیک نه به هاطر خوردن مدفوع نه به خاطر ... . فقط به این دلیل که نمی تواند آسمان را ببیند تا ابدالدهر نجس خواهد ماند...»

«مسخ چیز بدی نیست که... عذاب نیست که ... ظاهرش عذاب است. باطن  ش یعنی رسیدن به غایت وجودی! یارو می خواهد خوک شود یک عمر گردن ش نمی چرخد و به آسمان نگاه نمی کند. مثل خوک زندگی می کند. خود خداوند از سر رحمانیت تسهیل می کند در امر این ها. تبدیل شان میکند به خوک... فیزیک نمی گذاشت که متافیزیک کارش را بکند... خدا درست ش می کند. وقتی یک عمر مزه می ریزیی یعنی آرزو داری که بشوی مجسمه ی نمک! حالا ژنتیک نگذاشته است... یک «کن فیکون» که خرجی ندارد برای استاد کریم! یک عمر پیام بری از پیام بران خدا را مسخره کرده ای. نوک زبانی حرف می زده است تو هم نوک زبانی حرف زده ای. اداش را در آورده ای... چه قدر خرج داشته است برای آن بالای که به ت بگوید « کونو قرده خاسئین»؟ یک عمر هیچ حسی نداشته ای عسی کرده ای که حسی نداشته باشی یعنی می خواستی بشوی سنگ ... همین سیلور من ها. آرزوشان این بود که تبدیل شوند به یک جسمه ی فلزی... این جوری خرج شان هم کم تر می شد و به قول خشی لازم نبود کرایه ی رفت و برگشت بدهند! خدا حال به شان داد و رساندشان به غایت وجودی شان! دعا کنید شما را هم برساند به غایت وجودی تان...»    

یکی از کارای جالی که آقای امیرخانی کرده اینه که وقتی از یه پول هنگفت صحبت میشه جلوش علامت سجده ی واجبه میذاره!

در کل رمان جالبیه. ولی به نظر من اگه میخواید بخونید اول همون «ارمیا» بعد « من او» و بعدش اینو بخونید. من که این رمان ۴۸۰ صفحه ای رو تو ۳ یا ۴ روز خوندم.

یا علی مددی

اين چند رو زگذشته سرم گرم خواندن رمان جالب رضا امير خاني بود : "بيوتن" .

از امير خاني قبلا "من او" و "داستان سيستان" رو خوندم . سبك خاص نوشتنش ،‌بازي با كلمات ،‌تكرار كلمات ،‌استفاده از يك كلمه در معاني مختلف و شكستن رسم الخط كلمات براي رسيدن به معني جديد  از بارزترين شاخصه هاي اون كتاب ها بود .

من هم كه كتاب خورم يعني بلند ترين رمان ها رو بايد ظرف چند روز تموم كنم . تمام فكرم درگير ميشه و اين بار به خاطر سبك خواص امير خواني اين گرفتاري بيشتر بود و بالاخره علي رغم ،كوشش هاي عيال و فسقل براي دور كردن من از اين كتاب خوندنش طي سه روز تموم شد .

داستان در كشور آمريكا اتفاق مي افتاد و جملات فارسي ، انگليسي و عربي درهم بود و امير خاني هم كه در بهم ريختن كلمات و معاني استاد :

- بيو تن :‌ اسم كتاب است و در اين معاني به كار رفته :

1.       بي وتن : اشتباه املايي بي وطن

2.       بي وتین :‌كسي كه رگ گردن ندارد

3.       بيوتن : نوعي پيش ماده پروتئين

4.       حتي تركيب زير : ‌نگاه كرد به آسمان آبي و تن پوش زردش را پوشيد .

- معني آيه "‌كل من عليها فان" :‌ هر man داراي fun  مي باشد : هركسي بايد تفريح و خنده كند .

- معني حروف "يس" اول سوره : ياء و ساء و در واقع u و s به معني united state يا ايالات متحده .

ارميا :‌مرد نقش اول داستان

ارميتا :‌زن نقش مكمل داستان

ارتميا : تنها جاندار درياچه اورميه

آّهنگ آلبلا لیل والا : البلاءللولاء :: سختی کشیدن برای نزدیکان است .

بعد از مدتها موفق شدم قبل از خواب و مابین اوقات بیکاری توی خونه ، کتاب بخوانم.

کتاب اول "بی وتن" از "رضا امیرخانی " بود. چند سال پیش کتاب " من او" اش را خوانده بودم و آنجا بود که فهمیدم عاشق بازی کردن با کلمات و کارهای فرمی است. نوع نگارش جدیدش و حتی یک فصل سکوت محض "او" قصه و سفید رها کردن برگهای کتاب را به علت قهرش ، حرکت کُند و دسته جمعی گدایان بازار و ذکرهای درویش مصطفی...دوست داشتم ، اما "بی وتن" با وجود کارهای تکنیکی جالب (جداسازی بخش ها با علامت دلار و قرار دادن علامت سجده واجب در حرف های خاص و مهم و...) و فضاسازی خوب و فروش فوق العاده آنچنان چنگی به دل نزد. شاید همذات پنداری با "ارمیا" اش سخت بود و من بیشتر " خشی" و "آرمیتا" اش را درک می کردم تا این سرباز گیج و مبهوت از تمدن غرب و گم شده بین باید ها و نبایدها و حلال و حرام ها را. گاهی حتی "سهراب" شهید هم درکش ممکن تر بود تا او...پایان بندی عجولانه قصه و فارسی حرف زدن شخصیت های آمریکایی جایی که تکه کلام ها همه انگلیسی بودند هم اندکی دیرهضم بود!!! امیرخانی عاشق دیالوگ های روزمره است یا به نوعی فرهنگ عامه پسند! از ادبیات چاله میدانی خانی آباد تا ادبیات راننده ای گردن کلفت (رد نک) تراک در غرب ، از جواد یساری تا سلن دیون و مدونا! همین استفاده ها شاید باعث برقراری ارتباط بهتر مخاطب با او می شود. البته شاید کم باشند مخاطبینی – از جمله خود من- که هم سلن دیون را بفهمد هم "قطع الوتین" را، هم جواد یساری و هم قطعه ۴٨ را. ... درکل باز هم معتقدم که رضا امیرخانی کارهای فرمی و تکنیکی جالبی دارد و شاید یک عدد پارتی گردن کلفت برای عدم سانسور و توقیف کتابهایش ، چون هر لحظه که کتاب را می بستم به همسرگرامی می گفتم که عجب!!!! چطوری مجوز گرفته؟! و بعد یادم می آمد که نویسنده "رضا امیرخانی" است و بس!